Brazilië heeft twee presidenten

Stond maandagochtend in de digitale Telegraaf.
----------------------------------------------------------------------------------
De politieke chaos in Brazilië is, een goede drie maanden voor de Olympische Spelen, compleet. Het gastland heeft komende weken feitelijk twee presidenten.

Formeel blijft de gisteren door het lagerhuis afgezette Dilma Rousseff staatshoofd tot de verwachte bevestiging door het hogerhuis. In werkelijkheid zal opvolger Michel Temer al aan de touwtjes beginnen te trekken van de zevende economie ter wereld.

Het is oorlog tussen de twee. Rousseff stelt het 'verraad' van haar vicepresident op één lijn met de militaire coup die in 1964 een lange dictatuur inluidde.

Dat is overdreven. De grondwet van 1988 voorziet in afzetting van een president die zijn of haar boekje te buiten gaat. Dit is echter wel een noodrem die voorzichtig moet worden gebruikt in de prille Braziliaanse democratie.

Daar zit het probleem in dit proces. Het werd vorig jaar uit wraak gestart door lagerhuisvoorzitter Eduardo Cunha, een partijgenoot van Temer. Vier uur nadat Rousseffs Arbeiderspartij steun weigerde in een corruptiezaak tegen Cunha besloot de keiharde machtspoliticus dat ze moest hangen.

Het ontslag van de president is gebaseerd op boekhoudtrucs. Deze zijn naar Braziliaanse maatstaven echter niets bijzonders. Rousseff wordt niet van zelfverrijking beschuldigd, anders dan Cunha en veel van zijn bondgenoten in het lagerhuis.

Weliswaar heeft wanbeleid van de klunzige president de economie geruïneerd. Maar ook hierin heeft het parlement geen schone handen. Het bestookte Rousseff in volle recessie met miljarden kostende 'bomvoorstellen' om de rijksbegroting op te blazen.

De centrumpartij (PMDB) die de macht grijpt door het opzetje van Cunha en Temer regeert al veertien jaar met de Arbeiderspartij. Ze is net zo schuldig aan de boekhoudtrucs en spilzucht in Brasília.

Uitgerekend Temer werpt zich nu op als pleitbezorger van broodnodige hervormingen en versobering. Weinig geloofwaardig, hoewel het goed nieuws lijkt voor de zwalkende Braziliaanse economie. De aalgladde advocaat is een handiger politicus die minder last zal hebben van sabotage door het parlement.

Kan het IOC dan binnenkort weer rustig slapen? Nee, want de woedende Arbeiderspartij zal alle middelen aangrijpen om Temers ongekozen regering ten val te brengen.

De enige uitweg uit de impasse lijkt het uitschrijven van nieuwe verkiezingen via een snelle wijziging van de grondwet. Maar daarin heeft Temer, die volgens peilingen 1 procent van de stemmen zou halen, geen trek.