maandag, februari 29, 2016

Befaamde bonenhap riekt naar corruptie

Uit de krant van vandaag.
-----------------------------------------------------------------------------
De Braziliaanse Bond van Acarajébakkers is in rep en roer. Hun smakelijke bonenhap met garnalen, die hier vooral in het noordoosten in groten getale wordt weggehapt, is sinds kort synoniem aan corruptie. 'Onze goede naam wordt te grabbel gegooid,' protesteren de makers van de Afro-Braziliaanse lekkernij.

Boosdoener is 's lands grootste bouwbedrijf Odebrecht. Medewerkers raakten daar afgelopen jaren wel erg verslaafd aan 'acarajé'.

In onderschepte mailtjes gaat het almaar over leveringen van de snack. 'Kun je woensdagavond nog vijftig acarajés bezorgen op kantoor?', vroeg de ene directeur aan een andere. "Ok, ze komen warm aan."

Odebrecht komt dan wel uit het acarajégekke noordoosten, volgens rechercheurs werd in werkelijkheid over en weer gemaild over smeergeldbetalingen. Afgelopen week hield de federale politie Operatie Acarajé, alweer de drieëntwintigste arrestatieronde in het grote corruptieschandaal dat de Braziliaanse economie in een wurggreep houdt.

Pikant is dat de 'hapjes' mede op het bord belandden bij de spin doctor van president Dilma Rousseff. Deze João Santana ontving tijdens haar verkiezingscampagne in 2014 bijna een miljoen euro van Odebrecht. Het gaat volgens de politie om fout geld uit een overgewaardeerd contract van de bouwer met oliereus Petrobras.

De arrestatie van Santana leidde tot opgetogen reacties bij de oppositie. De afgekoelde afzettingsprocedure tegen Rousseff is plots weer springlevend. De oppositie wedt daarbij op twee paarden: de vermeend illegale financiering van haar campagne en het creatieve boekhouden van haar regering in 2014.

Acarajéverkoper in Salvador de Bahia

zondag, februari 21, 2016

Genmug tegen zika

Uit De Telegraaf van gisteren.
----------------------------------------------------------------------------------
De genmug rukt op in Brazilië. Binnenkort wordt het omstreden wapen tegen de Aedes aegypti voor het eerst grootschalig ingezet. Dat gebeurt in Piracicaba, een stad van 400.000 inwoners in het door zika en knokkelkoorts geplaagde binnenland van São Paulo.

De broeierige suikerrietstad begon vorig jaar april met het loslaten van de labdiertjes in een buitenwijk. De gemeente is zo blij met de resultaten dat het experiment wordt uitgebreid naar het dichtbevolkte centrum.

Het zwermt plots van de buitenlandse persmuskieten in de pionierende provinciestad. Het eerste wat opvalt, is de laconieke houding ten aanzien van zika in de proefbuurt Cecap.

"Heel Brazilië maakt zich zorgen. Behalve wij hier", zegt de hoogzwangere verpleegster Debora Duraes (30) over het virus dat in verband wordt gebracht met hersenafwijkingen bij baby's.

Haar werkplek, een zorgcentrum, is nochtans vergeven van de muskieten. "Het zijn goedaardige Aedes. Ik gebruik niet eens muggenspul." Ze wrijft gelukzalig over haar bolle buik. "De baby is kerngezond volgens de tests."

Een uur eerder heeft een bestelbusje van het Britse biotechbedrijf Oxitec zijn dagelijkse ronde door de wijk gemaakt. Achterin zit entomoloog Cecilia Kosmann (32), omringd door een slordige 160.000 genmuggen. Ze laat om de vijftig meter een bakje vrij via een koker door het raam. "Het zijn mannetjes, steken doen ze niet. Ze gaan meteen op zoek naar een vrouwtje om te paren."

Cecilia Kosmann houdt een bakje genmuggen vast


De truc is dat de OX513A, de naam van het Britse patent, een genetische tijdbom bevat. De mannetjes leven hooguit vier dagen. Het onderwijl verwekte nageslacht zal het larvenstadium niet ontgroeien.

Volgens de gemeente is de wilde populatie van de Aedes aegypti sinds april met ruim 80% gekrompen in de wijk. Eerder hadden kleinere proeven op de Kaaimaneilanden en in het Braziliaanse noordoosten een vergelijkbaar vernietigend effect.

Bovendien daalde het aantal gevallen van knokkelkoorts van 133 naar 1 in de buitenwijk van Piracicaba. Meldingen van zika zijn er tot dusver niet.

Volgens de burgemeester is het project op den duur kostendekkend door de lagere zorguitgaven. Oxitec gaat een nieuwe kweekfabriek bouwen in Piracicaba. Mede door het oprukken van het zikavirus melden ook andere Braziliaanse steden zich voor de gentechnologie, waaronder het zwaar getroffen Recife.

Tegenstanders zetten vraagtekens bij de klinkende cijfers van het bedrijf en de gemeente. Ze hekelen de 'overhaaste' opmars van de genmug; de bevolking zou als proefkonijn worden gebruikt. Hoewel de OX513A groen licht heeft van de Braziliaanse commissie voor bioveiligheid (CTNBio) ontbreekt het voor verkoop in het hele land nog aan goedkeuring van de federale zorgwaakhond Anvisa.

Sommige wetenschappers betogen dat eliminatie van de Aedes aegypti het natuurlijk evenwicht verstoort. De oorspronkelijk Afrikaanse mug is echter een indringer in Zuid-Amerika, kaatsen voorstanders.

Verder wordt gevreesd dat andere virusmuggen, met name de Aedes albopictus, de plek in het ecosysteem overnemen. Volgens Oxitec wijst niets hierop. "De Aedes aegypti heeft een voorkeur voor mensenbloed", licht Kosmann toe. "De Aedes albopictus voedt zich primair met dierenbloed. Hij leeft vooral op het platteland."

De meeste 'proefkonijnen' in Piracicaba zelf steunen het project. Bijna 90% van de bewoners ziet de genmuggen als een kleiner kwaad. "Het zijn er wel erg veel", zegt Maria de Toledo (83) terwijl ze haar stoep veegt in Cecap. "Maar ziek worden is nog vervelender."

Maria de Toledo

maandag, februari 15, 2016

Column Monopoliegeld

Uit De Telegraaf van vandaag.
--------------------------------------------------------------------------
Winkelen in Venezuela is een zware beproeving. Lege schappen. Lange rijen. Ook afrekenen gaat steeds moeizamer. "Je hebt een kruiwagen vol bankbiljetten nodig om een kilo kip te betalen," mokt Octavio uit de oostelijke deelstaat Bolívar.

De Venezolaanse munt, de zogenaamde 'sterke bolivar', verdampt in snel tempo tot monopoliegeld. Na een inflatie van 275% in 2015 koerst het geruïneerde olieland dit jaar af op een record van 720% (!), zo schat het IMF.

Consumenten zouden dus wel wat extra nullen kunnen gebruiken op het lokale papiergeld. Maar het Maduro-regime weigert grotere biljetten te drukken. Het steekt liever de kop in het zand dan zijn economische falen te erkennen.

Intussen levert het grootste briefje (honderd bolivar) geen eurodubbeltje meer op bij geldwisselaars. Kleinere briefjes zijn helemáál papierverspilling. Sommige Venezolanen laten via sociale media weten dat ze hun mond of billen er maar mee afvegen. Dat is voordeliger dan er schaarse servetten of wc-rollen van kopen.

Ook aan briefjes van honderd heerst een groeiend tekort. Het felbegeerde papiertje levert bij wisselaars aan de Colombiaanse grens zo'n 120 bolivar op aan kleine biljetten. De geldpers van de centrale bank kan de vraag niet bijbenen.

Maduro's laatste staaltje van dubieus monetair beleid is het stiekem bijdrukken van bolivars in het buitenland. Met geld gevulde Boeings droppen in het diepste geheim miljarden biljetten op het internationale vliegveld van Caracas. Dat onthulde The Wall Street Journal op basis van gesprekken met zeven betrokkenen bij de illegale operatie.

De Venezolaanse wet schrijft voor dat bolivars in eigen land worden geprint. Het regime hengelt echter alweer naar een heimelijke bestelling van nog eens tien miljard buitenlandse briefjes, weet de Amerikaanse zakenkrant te melden.

Een van de leveranciers is een dochterbedrijf van de Duitse drukker Giesecke & Devrient. Het bedrijf uit München werkte eerder voor de Weimarrepubliek (1919-1933) en Zimbabwe (2008), twee beroemde voorbeelden van hyperinflatie die Venezuela's voorland lijken te worden.