woensdag, juni 24, 2009

‘Hollandse mannen ruiken lekker’

Dit overzicht is niet beschikbaar. Klik hier om de post te bekijken.

zondag, juni 14, 2009

Column Krekels

Uit De Telegraaf.
-----------------------------------------------------------------------------------
Een lapje Amazonewoud voor jezelf, wie wil dat niet? Om dat te regelen geldt in Brazilië een klassieke truc. Het werkt als volgt. Eerst schrijf je op een rol blanco perkament in sierlijke letters dat die publieke grond eigenlijk al eeuwen bezit van jouw familie is.

Dan berg je die op in een lade of schoenendoos met wat hongerige krekels. De diertjes hun werk laten doen en ziedaar: een vergeeld eigendomsbewijs met afgeknabbelde randjes. Net echt! Nog even wat stempels zetten en klaar is João.

De gevleugelde term voor dit landjepik is 'grilagem', naar het Portugese woord voor krekel. Het bekendste geval komt voor rekening van ene Carlos Medeiros, een grootgrondbezitter die in werkelijkheid nooit bestaan heeft.

Toch bezat hij op een goede dag een stuk Amazonegebied ter grootte van Duitsland. Hadden zijn voorouders van de Portugese kroon gekregen, zo wisten oplichters 'aan te tonen' met hulp van wat krekels.

Door dit soort praktijken is de landverdeling in het Amazonewoud natuurlijk een puinhoop. Maar daar wordt aan gewerkt. Het parlement is akkoord gegaan met een pardonregeling die het pas twee jaar oude rurale kadaster op orde moet brengen.

Honderdduizenden privéclaims op land van de Braziliaanse staat (zo groot als Duitsland en Italië samen) worden in een klap gehonoreerd. Het gaat om percelen tot 1500 hectare. Daarvan worden de kleinere gratis weggeven en de grotere verkocht. Als zwart op wit staat wie welk stuk woud bezit, kan illegale houtkap beter worden bestreden, zo is het idee.

Maar milieubeschermers zijn woedend over het pardon. 'Dit is het krekeldecreet! Misdaad wordt beloond!' Toch zullen lang niet alleen malafide lieden profiteren. Veel kleine boeren die door de regering zelf naar de Amazone zijn gelokt, zijn na tientallen jaren nog steeds niet formeel eigenaar van hun land.

Het venijn van het pardon zit hem in de details. Zo hoeft de eiser niet op het geclaimde land te leven. Ook diepgaand onderzoek naar de papieren is niet nodig. En de grond mag na drie jaar worden verkocht. Ideaal voor krekelliefhebbers, aldus de groenen.

President Lula kan de scherpe randjes van het krekeldecreet komende week nog vetoën.

vrijdag, mei 15, 2009

São Paulo de straat op

Uit de krant van vandaag.
------------------------------------------------------------------------------------
“Je kunt hier dagenlang onopgemerkt dood op straat liggen.” Het was voor de diplomatenvrouw even wennen aan de residentie in de villawijk Morumbi in São Paulo.

Ze kijkt uit op een tientallen meters hoge muur van de overbuurman. Ook een blokje om lopen om de buren te leren kennen heeft weinig zin. Als er al een stoep naast de weg ligt, is het een mijnenveld. Met de auto ben je immers ook zo in de supermarkt.

Waar Zuid-Amerikaanse metropolen als Rio en Buenos Aires borrelen van het leven op straat, vormt São Paulo een extreme uitzondering. De bewoners zijn vies van hun eigen openbare ruimte.

Ok, de stad is geen toppunt van schoonheid en een strand heeft ze ook al niet. Maar het klimaat is lekker en er groeit zo randje tropen toch aardig wat groen in de betonnen jungle.

Het kan de ‘paulistanos’ niet bekoren. Verschanst in anonieme woontorens, kruipen ze bumper aan bumper van parkeergarage naar parkeergarage de stad door.

De jongste trend: privébossen achter de hekken planten, teneinde de bewoners de tocht naar zo'n eng publiek park te besparen.

Het stadsbestuur doet zo nu en dan een poging om de bevolking samen de straat op te krijgen. De meest geslaagde is een jaarlijks spektakel dat deze maand voor de vijfde maal werd georganiseerd, de Virada Cultural.

Dit is een 24-urige cultuurmarathon van achthonderd optredens door de hele stad. Plots liepen er vier miljoen mensen op straat!

Het verlaten centrum bleek over onvermoede charmes te beschikken. Historische gebouwen begonnen spontaan te glimmen van zoveel aandacht.

Er was veel politie op de been en voor de verandering functioneerde het openbaar vervoer ’s nachts. Van pleinvrees was spontaan niets meer te merken. Voor herhaling vatbaar, burgemeester!

Wie zich wil vergapen aan de overweldigende lelijkheid van São Paulo, kan van 30 mei tot en met 23 augustus terecht in het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam. De tentoonstelling heet ‘Brazil Contemporary’.

Narconijlpaarden

Column van een tijdje terug.
-------------------------------------------------------------------------------------
Het zal je gebeuren als nijlpaard. Eerst zet een of andere halve zool met te veel geld je ongevraagd op een vliegtuig naar Colombia. Ben je net een beetje gewend aan je nieuwe thuisland, openen ze de jacht op je als ongewenst vreemdeling. Muchas gracias!

Het is allemaal de schuld van Pablo Escobar, de schatrijke drugsbaron die zijn landgoed Napoles zo nodig moest omtoveren in een safaripark. Ver van de Serengeti liet hij Afrikaanse olifanten, giraffes, leeuwen en vier nijlpaarden ronddartelen tussen zijn cokevliegtuigjes, dinosaurusbeelden en jetski’s.

Met de dood van Escobar in 1993 werd het leven van de dieren nogmaals op zijn kop gezet. De meesten vonden onderdak in dierentuinen, maar twee hippo’s pasten daarvoor. Het eigenzinnige duo was met geen stok uit de tropische meertjes van het dode baasje te krijgen.

In de jaren die volgden raakte de hacienda in verval en konden de roze kolossen zich uitleven tussen de overwoekerde ruïnes. Door familie-uitbreiding zijn de Colombiaanse nijlpaarden tegenwoordig met een stuk of twintig. Het is alleen gedaan met hun rust, want het landgoed is anderhalf jaar geleden veranderd in een pretpark.

Een verliefd stel hippo’s besloot al die polonaise aan het lijf niet af te wachten en maakte zich nog voor de opening uit de voeten. Het paar stoomde vrolijk op naar de Rio Magdalena – zeg maar de Rijn van Colombia – en kreeg onderweg een kalfje.

Helaas loopt het avontuur niet goed af. Paps en mams verloren elkaar uit het oog en het mannetje, schoon aan de haak zo’n anderhalve ton zwaar, leefde een tijdje triest alleen onder een brug.

Daar kreeg het temperamentvolle Afrikaanse dier het aan de stok met vissers die een rotherrie maken met motorboten. Ook koeien die zich op ‘zijn’ territorium wagen, zijn hun leven niet zeker. Reden voor boeren om het vuur op hem te openen.

Een club natuurbeschermers heeft nu opdracht gekregen om het dolende trio in de kraag te vatten. Ze zetten daartoe ijzeren kooien vol gras, bananen, sla, kool en wortels in struikgewas op de oever.

Wie een mooi plekje weet voor de arme ‘narconijlpaarden’, kan zich melden via www.fvsn.org.

zaterdag, april 18, 2009

Veel minder uitstoot broeikasgassen São Paulo

Uit De Financiële Telegraaf van vanochtend.
-----------------------------------------------------------------------------------
Op vuilnisbelten in ontwikkelingslanden is veel en relatief gemakkelijk winst te halen in de strijd tegen het broeikaseffect. Nederlandse bedrijven als Arcadis merken in Brazilië dat er ook een goede boterham aan te verdienen is.

Geen gieren, geen scharrelaars, amper stank. Bedekt door een laag gras, ligt de 150 meter hoge vuilnisbelt São João er discreet bij aan de rand van São Paulo. Groeien doet de zeventien jaar oude berg niet meer. Integendeel, hij is al een meter of vijftig gekrompen. Door de gebrekkige scheiding van huisvuil is bijna de helft organisch afval, dat langzaam wegrot.

De broeikasgassen die daarbij vrijkomen (hoofdzakelijk methaan) worden opgevangen door het Nederlands-Braziliaanse consortium Biogas, waarin het ingenieursbureau Arcadis en het Friese milieutechniekbedrijf Van der Wiel deelnemen.

De gassen worden aangezogen met compressoren en via buizen naar de top van de heuvel geleid. Daar wordt het verbrand in een warmtecentrale, waarmee honderdduizenden Brazilianen vijftien jaar lang van stroom worden voorzien.

Credit: Paulo Fridman

Doordat Biogas hetzelfde kunstje doet op de andere grote vuilnisbelt van São Paulo, Bandeirantes, is de impact op het milieu enorm. “De gemeente stoot nu 20 procent minder broeikasgassen uit”, verzekert milieuwethouder Eduardo Jorge.

Dat lijkt wel een erg forse daling voor een industrie- en autostad van elf miljoen inwoners, maar toch is het cijfer aannemelijk. In 2003, een jaar voor de opening van de eerste centrale, waren de vuilnisbelten nog goed voor bijna een kwart van de uitstoot. In Rio de Janeiro, de tweede stad van Brazilië, is dat maar liefst 36,5 procent. Ter vergelijking: in New York ligt dat percentage dicht bij nul.

Niet toevallig is Rio’s vuilnisbelt Gramacho de volgende die Biogas op de korrel mag nemen. In juni wordt er een soortgelijke installatie geopend. De CEO van de Braziliaanse poot van Arcadis, Manoel da Silva, rekent handenwringend voor dat dit project op termijn tien miljoen ‘carbon credits’ (CER’s) moet opleveren.

In São Paulo is dat twee keer acht miljoen. Biogas bedong een minimumprijs van tien euro per CER (net onder de huidige marktprijs) en de voornaamste koper is de Duitse bank KfW.

De helft van de opbrengst gaat naar groene investeringen van de gemeente in de omgeving van beide vuilnisbelten. Inclusief de opbrengst van de stroom verwacht Da Silva op São João een rendement van 25 procent op een investering van 50 miljoen dollar.

Volgens de milieuwethouder van São Paulo staan andere Braziliaanse steden te trappelen om het voorbeeld te volgen. “Onder meer Manaus en Natal hebben zich bij ons gemeld. Logisch, want iedereen wint erbij.”

zaterdag, april 11, 2009

Kraan dicht in Mexico-Stad

Uit de krant van vandaag.
---------------------------------------------------------------------------------
“Water willen we, geen stranden!”, riepen boze demonstranten afgelopen dagen in Mexico-Stad. Tijdens de paasdagen wordt bij 4,5 miljoen mensen de kraan tijdelijk dichtgedraaid. Ze kunnen wel verkoeling zoeken op de kersverse nepstrandjes in de hooggelegen megastad.

De stad van zo’n twintig miljoen inwoners barst uit haar voegen. “Het is vijf voor twaalf. Als we nu niet ingrijpen, hebben we over tien jaar een waterprobleem van historische omvang”, zo luidt scheikundige Luis Manuel Guerra de alarmbel.

Het probleem is door de eeuwen heen gegroeid. Mexico-Stad is gebouwd op Tenochtitlan, de drijvende hoofdstad van het Azteekse rijk. Na de komst van de Spanjaarden zijn de omliggende vulkaanmeren stuk voor stuk drooggelegd. Nu kan alleen in het zuiden van de stad nog toeristisch bootje worden gevaren op de oude kanalen van de Azteken.

Vrolijke boel op de Azteken-kanalen van Xochimilco (zuiden Mexico-Stad)

Voor drinkwater is de stad afhankelijk van afgelegen rivieren, die kampen met een gebrek aan regenval. De overige 70 procent van de waterbehoefte wordt uit het grondwater getapt. Daardoor klinkt de moerassige bodem in en is de stad afgelopen eeuw tien meter verzakt. Gebouwen en waterleidingen zitten vol breuken, waardoor 40 procent van het water weglekt.

De paasdagen worden benut om noodreparaties te verrichten. In de wijken waar de kraan dichtgaat, rijden trucks met water rond om de dorst lessen.

Om een ramp op den duur te voorkomen, komt het volgens experts vooral aan op een mentaliteitsverandering. Het water vloeit in Mexico-Stad vrijwel gratis uit de kraan en er wordt bepaald niet zuinig mee omgesprongen. Waar de Mexicanen gemiddeld 345 liter water per dag verbruiken, is dat in Europese steden 165 liter, aldus Guerra, die pleit voor prijsverhogingen.

maandag, april 06, 2009

Rare vogels in São Paulo

Column uit De Telegraaf.
------------------------------------------------------------------------------------
Een duif zat onlangs raar te wiebelen op een elektriciteitskabel bij een gevangenis bij São Paulo. Een bewaker vertrouwde het zaakje niet en lokte hem met wat lekkers. Betrapt! De vreemde vogel had een plastic zakje met een gedemonteerd mobieltje bij zich.

Een dag later kwam een gevederde handlanger doodleuk de bijbehorende oplader te bezorgen. Afgelopen vrijdag werd een derde duif zelfs met twee telefoons in de kraag gevat. Wat die Braziliaanse duiven bezielt?

Welnu, de meeste gevangenissen in de deelstaat São Paulo worden gecontroleerd door het misdaadsyndicaat PCC. De cellen fungeren als kantoor vanwaar de criminele activiteiten buiten de muren worden aangestuurd.

Toen PCC-leider ‘Marcola’ zich in 2006 boos maakte over een dreigende overplaatsing naar een zwaar beveiligde gevangenis, wist hij de wereldstad na een paar telefoontjes lam te leggen met een golf aanslagen. Kleine criminelen die in het krijt staan bij het PCC, knappen buiten de muren het vuile werk op.

Zonder telefoon in de gevangenis is deze strategie uiteraard lastig uitvoerbaar. En hier komen de duiven om de hoek kijken. Kennelijk kan niet altijd vertrouwd worden op louche advocaten en bewakers om mobiele telefoons binnen te smokkelen.

Vorig jaar waren de duiven ook al bezig in een andere gevangenis in São Paulo. Een bezoeker werd toen betrapt toen hij een duif naar buiten loodste in een leeg voedselpakket.

Aanvankelijk dacht dat de politie dat de gevangenen postduiven gebruiken. Zij staan immers bekend als sterke en betrouwbare boodschappenjongens. Maar het punt is dat postduiven alleen feilloos de weg terúg weten te vinden naar een bepaald punt. Je kunt hen dus niet een willekeurig adres opgeven.

“Om hen in een gevangenis te kunnen gebruiken, moet de duif van binnenuit getraind worden”, aldus een ongelovige duivenmelker in de lokale pers.

De theorie die de laatste dagen opgeld doet, is dat de gevangenen gewone duiven oppikken uit de torens en muren van de gevangenis. Dat zou volgens de politie wel betekenen dat de duiven binnen een straal van vijf kilometer worden bevoorraad.