Land der toekomst?

Column uit De Telegraaf van vandaag.
-------------------------------------------------------------------------
Het boekje 'Brazilië: een Land der Toekomst' stamt alweer uit 1909. De Nederlandse schrijver N.R. De Leeuw had niet voorzien dat het ruim een eeuw later nog actueel zou zijn. Het blijft aanmodderen met de potentieel rijke Zuid-Amerikaanse reus. Cynici noemen Brazilië inmiddels het 'eeuwige land der toekomst'.

Au, dat steekt. Brazilië wil opstoten in de vaart der volkeren. Lokale machthebbers breken zich van oudsher het hoofd over een snelle manier.

Zo wilden ze de oude hoofdstad Rio ombouwen tot een tropisch Parijs in de tijd van De Leeuw. Grote delen van het koloniale centrum maakten plaats voor art nouveau en brede boulevards. De Braziliaanse elite leerde Frans en lokale madams paradeerden met de laatste mode uit De Lichtstad. Rio bleef intussen gewoon Rio: vies, extreem ongelijk en aartscorrupt.

Nog een poging. Eind jaren vijftig was het president Kubitschek die zich voornam om het motto op de Braziliaanse vlag ('Orde en vooruitgang') waar te maken. Hij stampte uit het niets een futuristische hoofdstad uit de grond. Maar ook Brasília werd een stad met moderne architectuur en ouderwetse derdewereldkwalen.

Begin deze eeuw zou de toekomst dan eindelijk aanbreken. De economie groeide flink door de hoge grondstofprijzen en Brazilië kreeg het WK en de Olympische Spelen toegewezen. "We zijn nu een land van de eerste categorie”, jubelde president Lula na de bekendmaking door het IOC.

Er verrezen stadions van 'allereerste wereldkwaliteit'. Er zou een hypermoderne kogeltrein komen tussen de grootste steden São Paulo en Rio. De olympische gaststad bouwde een megalomaan Museum van Morgen en tuigde de sloppenwijken op met dure kabelbanen.

Het huiswerk bleef weer grotendeels liggen. Het Braziliaanse basisonderwijs bungelt nog steeds in de staart van de mondiale vergelijkingslijstjes. De helft van de huishoudens zit zonder riolering. Brazilië blijft een reus op lemen voeten.