woensdag, november 14, 2012

Column Candomblé

In november staat Brazilië traditioneel stil bij zijn slavernijverleden. Dit jaar zal president Dilma Rousseff dat doen door nieuwe rasquota te lanceren om onder meer het aantal zwarte ambtenaren op te krikken.

Verder gaan volgers van Afro-Braziliaanse religies de straat op voor hun godsdienstvrijheid. Die zou onder druk staan door de snelle opkomst van intolerante pinksterkerken.

Met name de Universele Kerk van Gods Rijk (ook actief in Nederland) voert een heksenjacht tegen afro-religies als candomblé en umbanda. Zo mag de evangelische aanhang niet naar een populaire soapserie kijken omdat deze de 'duivelse' candomblé zou ophemelen.

Laatst bezocht ik in Salvador, de zwartste stad van Brazilië, een candomblétempel om te zien wat er waar was van die enge verhalen.

In een arme buitenwijk werd ik ontvangen door priester Bruno, een donkere jongeman met fonkelende ogen die dwars door me heen leken te kijken. Er hing een loodzware energie in zijn tempel, die vol trommels stond.
"Candomblé is een feestgeloof", legde hij uit. "Die energie is van de aanwezige 'orixás', de natuurgoden die we vereren."

Een lokale Nederlandse journalist had me gewaarschuwd dat Bruno plots bezeten kan raken door zo'n god of geest. "Hij begint dan heel anders te praten en grote hoeveelheden bier en wijn te drinken. Maar zodra de orixá zijn lichaam verlaat, is hij weer broodnuchter. Heel maf."

Zeg dat wel. Niets menselijks is deze dorstige goden kennelijk vreemd.

Maar gelukkig behield Bruno zijn zelfcontrole in mijn bijzijn. Hij vertelde dat hij op zijn 14e, tijdens een religieuze drumsessie, voor het eerst bezeten raakte.

"Iedereen, van Eskimo's tot Afrikanen, wordt 'geregeerd' door drie orixás. Maar lang niet iedereen is vatbaar voor incorporatie."

Uiteindelijk draait candomblé, dat gebruik maakt van dierenoffers, om liefde en energie. "Er is niets 'duivels' aan. Dat is sowieso een fictief begrip."

De strijd van de steenrijke pinksterkerken tegen de afro-religies is een ongelijke. Terwijl al 22% van de Brazilianen zich evangelisch noemt, zitten candomblé en umbanda stabiel onder de 1%.

Bruno: "Wij proberen niemand te bekeren. Maar iedereen is welkom bij ons."

Geen opmerkingen: