---------------------------------------------------------------------------
Na China, Zuid-Afrika en Rusland is het de beurt aan Brazilië om zich via een groot sportevenement te etaleren als opkomende grootmacht. Voorlopig doet het WK echter meer kwaad dan goed voor het imago van het Zuid-Amerikaanse land.
Brazilië was 'hot' in 2007. De economie groeide 6% dankzij de Chinese honger naar grondstoffen en voor de kust van Rio werden enorme olievoorraden ontdekt. Toen de Fifa als klap op de vuurpijl het WK toewees aan de vijfvoudig wereldkampioen, wist het voetbalgekke land zeker dat God een Braziliaan is.
“Wees er zeker van dat we trots ons huiswerk zullen doen. Zodat geen Argentijn iets kan aanmerken op onze Copa", zo plaagde de Braziliaanse president Lula da Silva zijn zuiderburen na de bekendmaking in Zürich. Bovendien beloofde de populaire linkse leider dat er geen cent belastinggeld naar WK-stadions zou gaan.
Niet waar, zo blijkt zeven jaar later tot woede van veel Brazilianen. De stadionkosten (begroot op 1,1 miljard dollar) gingen ruim drie keer over de kop en zijn voor bijna 90% met belastinggeld gefinancierd, aldus de Braziliaanse rekenkamer. Ter verdediging voert de huidige regering van Lula's opvolger en partijgenoot Dilma Rousseff aan dat het deels gaat om (zwaar gesubsidieerde) leningen die na het WK worden terugbetaald.
Het gepeperde prijskaartje wordt mede veroorzaakt door het recordaantal van twaalf speelsteden. De Fifa vond acht stadions voldoende. Maar Lula en Ricardo Teixeira, de inmiddels wegens een corruptieschandaal afgetreden baas van de Braziliaanse voetbalbond, wilden heel Brazilië laten meegenieten van het WK.
Woede over dure stadions (protest in Rio, juni 2013)
Daarbij speelde mee dat Lula steun bij gouverneurs zocht om de relatief onbekende Rousseff op het schild te hijsen voor de verkiezingen van 2010. Op hun verzoek werden de groepswedstrijden verspreid over het hele land. Lastig voor de 32 WK-selecties die daardoor 240.000 kilometer moeten reizen in de groepsfase, maar leuk voor de gouverneurs die zo meer toplanden mogen ontvangen.
Punt was alleen dat bedrijven niet happig bleken om te investeren in stadions in afgelegen steden zonder voetbaltraditie, zoals Manaus en Cuiabá. Dus moest de belastingbetaler bijspringen. Hetzelfde gebeurde bij de bouw van een nieuwe arena in São Paulo, waar Oranje op 23 juni Chili treft.
Deze speelstad had al een groot en modern stadion, het Morumbi van de club São Paulo FC. Lula is echter fan van aartsrivaal Corinthians, de toekomstige eigenaar van de op de valreep opgeleverde WK-arena. En Teixeira leefde op voet van oorlog met de voorzitter van São Paulo FC. Het duo vetode het Morumbi.
Mede door al deze koehandel en geldverspilling is de steun voor het WK gezakt naar 48% (tegen 79% in 2007). De Brazilianen zijn ook boos over het breken van de tweede belofte van de organisatie. Het land zou een keur aan mobiliteitswerken overhouden aan het toernooi, waaronder een prestigieuze kogeltrein tussen Rio en São Paulo.
Vijf dagen voor de aftrap is pas de helft van de projecten klaar. Speelsteden als Cuiabá zijn een grote bouwput. Een tent fungeert tijdens het WK als terminal op het vliegveld van Fortaleza. De kogeltrein is nog niet eens aanbesteed.
Het halve werk heeft bovendien de hoofdprijs gekost. Mede door het opzij schuiven van de Braziliaanse aanbestedingsregels sinds 2011 (om bouwachterstanden weg te werken) komen de totale WK-kosten uit op 9 miljard euro, meer dan de voorgaande edities in Zuid-Afrika en Duitsland tezamen.
"Buiten het veld hebben we het WK al verloren", treurt het kritische Kamerlid Romário, in 2007 nog ambassadeur van het WK-bid. Zelfs organisatiecomitélid Ronaldo verklaarde zich twee weken geleden - ver in blessuretijd - te schamen voor alle vertraging. "Dit is vast de laatste keer dat Brazilië het WK mag organiseren. De Fifa is getraumatiseerd geraakt", aldus de oud-PSV'er.
Volgens Fifa-secretaris Valcke was het "een hel" om afspraken te maken met drie Braziliaanse overheidslagen (federaal, regionaal en lokaal) met ieder hun eigen belangen en complexe bureaucratie. Financieel heeft de Fifa echter geen reden tot klagen. Het WK levert naar verwachting vier miljard dollar op (belastingvrij), een record.
"De gewone Braziliaan koopt niks voor deze Copa", vindt Vinicius Toro, een videomaker uit São Paulo die komende weken gaat protesteren. "Ik hoop dat Brazilië er in de eerste ronde uitvliegt. Dan zullen veel meer mensen de straat op gaan", zo hoopt de dertiger op een herhaling van de massaprotesten tijdens de Confederations Cup van vorig jaar.
'Fuck de Copa' (protest in Rio in juni 2013)
De anarchistische 'black blocks' dreigen met geweld tijdens het toernooi. Grote vraag is of de middenklasse zich aansluit bij deze kleine groepen, wat mede zal afhangen van de prestaties van Neymar en co. Voor de zekerheid houdt de Braziliaanse regering de grootste veiligheidsoperatie ooit rond een WK, met hulp van 100.000 politieagenten en 57.000 soldaten.
Zo hangt het WK voor Rousseff als een donkere wolk boven haar beoogde herverkiezing in oktober. Haar mentor Lula zal het toernooi thuis op de bank volgen, zo kondigde hij onlangs wijselijk aan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten