Follow up vliegramp

Terwijl Brazilië rouwt om de megavliegramp in São Paulo waarbij dinsdagavond zo'n 200 mensen in de vlammen stierven, wordt koortsachtig gezocht naar de oorzaak van deze ‘aangekondigde tragedie’, zoals de krant O Globo vanochtend opende.

Dat de belangrijkste landingsbaan van het drukste vliegveld van Brazilië nodig opgeknapt moest worden, was vier jaar geleden al duidelijk. Enkele uitglijders in nat weer later, werd de baan vanwege de gebrekkige lengte en waterafvoer in februari op last van de rechter tijdelijk gesloten voor grote vliegtuigen.

Omdat een half uurtje regen op vliegveld Congonhas voor urenlage kettingvertragingen in het hele land bleef zorgen, begon vliegveldbeheerder Infraero in mei eindelijk met de renovatie.

Dat het noodlot uitgerekend drie weken na de opknapbeurt toeslaat, wordt, hangende het onderzoek, door de meeste specialisten geweten aan het nog ontbreken van landingsgroeven die het remmen vergemakkelijken. Deze zouden pas aankomende maand worden aangebracht. Maandag was een kleiner vliegtuig al in de regen van de baan geschoven.

Ook wordt rekening gehouden met een fout van de piloot, die te ver op de baan geland zou zijn, mogelijk een verklaring voor de enorme snelheid waarmee het TAM-toestel zich over de snelweg langs het vliegveld in een opslagdepot boorde.

Het inerte Infraero is alvast de gebeten hond in de speculaties. “Infraero is schuldig aan collectieve moord”, aldus luchtvaartconsultant Gianfranco Betting. Ook de regering krijgt ervan langs. “Niemand in de regering wilde luisteren”, stelt de woordvoerder van de verkeersleiders, die met verontruste piloten had aangedrongen op automatische sluiting van de baan bij nat weer.

De regering Lula II ligt onder vuur sinds de vliegramp boven het Amazonewoud tien maanden geleden een luchtvaartcrisis zonder weerga ontketende. Continue vertragingen, bijna botsingen, zwarte gaten in het radarsysteem, stakende luchtverkeersleiders; een ramp hing in de lucht.

De crisis liet zien dat de verantwoordelijkheid over het met 12% per jaar groeiende Braziliaanse vliegverkeer – groei die maakt dat Congonhas 25% boven zijn capaciteit opereert – hopeloos versnipperd is. Regering, Infraero, verkeersleiding en toezichthouders blonken uit in zwartepieten, terwijl een broodnodige infrastructurele inhaalslag uitbleef. Op de avond van de ramp was niet één autoriteit bereikbaar voor commentaar.

De bevolking is woedend over het politieke gedoe over de ruggen van de veiligheid van miljoenen passagiers. De ramp dwingt de Braziliaanse luchtvaart tot bezinning. Het is droevig dat daar de grootste vliegramp ooit in Latijns-Amerika voor nodig is geweest.