zaterdag, juli 26, 2008

Trippen tot God

Uit de krant van vandaag.
-------------------------------------------------------------------------------
Geen nood voor Nederlanders die van een trip houden. Als de paddo verboden wordt na het Haagse zomerreces, is er nog een legaal alternatief: ayahuasca, de ‘liaan van de ziel’.

De thee uit het Amazonewoud bevat de harddrug DMT, maar mag door Braziliaanse kerken in ons land worden gedronken als sacrament. Een kwestie van godsdienstvrijheid. “Ik vermoed dat de kerk erg gaat groeien na het paddoverbod ”, zegt Hans Bogers van de Santo Daime-kerk in Den Haag.

De Telegraaf ging aan de thee in een tempel in het bos van Rio de Janeiro en keek verwonderd naar het urenlange zang- en braakritueel van de – deels piepjonge – aanhangers van de kerk.
----------------------------------------------------------------------------------
Stuiterend op een zandweggetje aan de rand van Rio gaat het steeds dieper een natuurpark in. Na een paar kilometer stopt de auto bij een hek met een bord: ‘Eclectisch Centrum van de Universele Lichtstroom’.

Welkom bij Santo Daime, een mengelmoes van katholicisme en natuurreligies die wordt gedreven door een oeroude indianendrank.

We wandelen omhoog naar een huisje en worden verwelkomd door Ricardo Tadeu, een hippie met pretogen die ‘het werk’ (zoals de kerk de bijeenkomsten noemt) deze zondag zal leiden.

“In 1973 lag ik al met drieduizend mensen te slapen in het Vondelpark,” zo vertelt de vijftiger over zijn liefde voor Amsterdam. Wat de gast kan verwachten? Een soort paddotrip? “Het effect van de thee is vergelijkbaar. Maar wij maken een gestuurde reis, terwijl je in een paddotrip alle kanten op kunt.”

Santo Daime streek in 1993 neer in ons land en was lang omstreden. Tijdens een dienst in 1999 werd de kerkleiding opgepakt wegens harddrugbezit. Maar twee jaar later oordeelde de Amsterdamse rechtbank dat de thee “binnen de rituele context van de kerk geen gevaar oplevert voor de volksgezondheid” en dat de vrijheid van godsdienst derhalve zwaarder weegt dan het verbod op DMT.

De kerk heeft wereldwijd zo’n 50.000 leden, van wie 250 in ons land, en stuurt ayahuasca met duizenden liters de aardbol over vanuit de zetel in het Amazonedorpje Ceú do Mapiá, een populaire bestemming onder triptoeristen.

Liaan van de Ziel verstrengeld met kruis. Aankomst gitarist.

Terug in het bos van Rio laat een jongeman in hagelwit pak met een davidsster op de borst, de ‘dress code’ zo blijkt algauw, de nieuwe deelnemer twaalf euro betalen en plechtig intekenen in een beduimeld register.

“Ik gebruik de thee om mijn goede en slechte kanten onder ogen te zien”, zegt hij, soldaat van beroep. “Daime brengt me dichter bij God en mezelf”, zo motiveert een ICT’er zijn lidmaatschap.

Even later wordt boven in de tempel voor de derde keer een bel geluid: theetijd!

Achterin het bont versierde open gebouwtje staat een kan op tafel. Tast toe, knikt de theeschenker. Aarrggh! Het bitterzure brouwsel blijkt nogal een beproeving voor de smaakpapillen.

Na een half uur komen de eerste tripeffecten. Flipperende gedachten, gierende zintuigen.

De mannen en vrouwen – witte jurk, groene sjerp, tiara in het haar – staan gescheiden in een kring en zingen liederen uit een groen boekje, terwijl ze schudden met een soort sambabal.

‘Dai-me luz, dai-me amor’; ‘geef me licht, geef me liefde’. Met gesloten ogen danst iedereen in een eigen vak: twee stapjes naar links, twee stapjes naar rechts. ‘Leve Jezus, leve de boskoningin!’, roept men in koor. Naarmate de trip aan kracht wint, wordt de zang en gitaarmuziek mooier.

Tegelijkertijd groeit mijn verbazing over het feit dat kinderen aan deze heftige ervaring worden blootgesteld.

Een puber wankelt na zijn tweede glas – De Telegraaf is intussen blij dat het zich tot één glas heeft beperkt – met rode, tollende ogen naar de tempelrand om te braken. Hij is lang niet de enige; overgeven is eerder regel dan uitzondering.

Brakende jongen (achter)

“Je moet het als iets positiefs zien. Braken zuivert lichaam en geest,” zegt voedingsdeskundige en veelgebruiker José Luis Vázquez een goede twee uur na aanvang.

Het is pauze en iedereen lijkt weer broodnuchter. “De thee helpt tegen depressiviteit, ontstekingen, ouderdom, noem maar op. Ik heb er zelfs een halfjaar op geleefd in het bos. Zeventien glazen per dag, zonder eten. Het is de grootste schat van de Amazone.”

De Leidse toxicoloog prof. Freek de Wolff onderzocht ayahuasca in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid en concludeerde dat de drank verslavend is noch de gezondheid schaadt. Maar net als bij paddo’s bestaat het risico van een ‘bad trip’.

In Nederland worden psychiatrische patiënten geweigerd bij de kerkdiensten. Net als kinderen, verzekert Bogers. “Anders zeggen ze dat we kinderen aan de drugs helpen. In Nederland zitten we in een glazen huis. In Brazilië zijn ze er makkelijker in. Dat is een spiritueler land.”

De 11-jarige Braziliaanse Andrisa da Silva vertelt in de pauze met een bord cassave op schoot dat de thee “alleen goede dingen” in haar losmaakt. Zelfs als ze niet lekker in haar vel zit, zegt ze desgevraagd. Waaraan ze dan denkt? “Moeder, vader, God, dat soort dingen.”

Toch is het gebruik door kinderen een paar keer ernstig uit de hand gelopen in het Amazonewoud, tot moord en zelfmoord aan toe. Maar de kerk heeft de mediastorm, met beschuldigingen van sektevorming en hersenspoeling, ook in Brazilië doorstaan met een beroep op de culturele en religieuze waarde van het ritueel.

De tweede ronde

Bij het vallen van de avond in Rio is het weer tijd voor thee. Er sluit een nieuweling aan, Pedro Penha, manager, niet gelovig, maar benieuwd naar de drank. Na een kwartier houdt hij het dansen voor gezien.

“Pff, die pasjes, die regeltjes, dat ze het volhouden. Die rituelen zijn gewoon een excuus om samen te trippen. Religie is hier geen doel op zich. Maar zo zittend vermaak ik me wel. De thee is krachtig.”

Pedro Penha: 'Pff, die pasjes.'

Terwijl het steeds kouder wordt in de tempel, zingen Tadeu en gevolg gedisciplineerd door tot de 129e en laatste hymne van het groene bijbeltje.

Na tien uur en twee trips neemt men afscheid. Morgen is weer een gewone werkdag. En het wonderlijkste is: de ‘liaan van de ziel’ zal geen spoortje van een kater nalaten.
-------------------------------------------------------------------------------------
De Santo Daime-kerk is in 1930 opgericht door een boomlange Braziliaanse rubbertapper, beter bekend als Meester Irineu.

Op een dag gaf een Peruaanse sjamaan hem ayahuasca te drinken, het gekookte aftreksel van een blad (Rainha) en een liaan (Jagube). Irineu kreeg een Maria-visioen en de opdracht een nieuwe christelijke doctrine te verspreiden, gebaseerd op de spirituele, gekerstende thee.

Bij de door De Telegraaf bezochte kerkdienst werd de sterfdag van Meester Irineu herdacht.

Geen opmerkingen: