Column Brood en Spelen

Uit de krant van vandaag.
--------------------------------------------------------------------------------
Brazilië herdenkt vandaag de militaire putsch die precies vijftig jaar geleden een lange dictatuur (1964-1985) inluidde.

In de vroegere martelkamers van de junta, het beruchte Departement voor Politieke en Sociale Orde (DOPS) in São Paulo, kun je zelf ervaren wat voor regime het was. In het tot museum omgetoverde cellencomplex kun je luisteren naar gruwelverhalen over de 339 vermoorde politieke tegenstanders.

Verder laat de tentoonstelling zien hoe voetbal werd gebruikt om de bevolking af te leiden van het schrikbewind. Het Braziliaans elftal veranderde eind jaren zestig in een speelbal van de nationalistische militairen. Door successen van de Goddelijke Kanaries zou de rest van de wereld doordrongen raken van de grootsheid van Brazilië, zo was het idee.

Na het rampzalig verlopen WK van 1966 moest de trofee in 1970 daarom koste wat kost worden herveroverd. Dictator Emilio Medici (1969-1974) nam via de bevriende voorzitter van de voetbalbond, de latere FIFA-baas João Havelange, de touwtjes in handen over de nationale selectie.

Medici besliste mee over de opstelling en liet vlak voor het WK een onwillige bondscoach de laan uitsturen. Dat pakte goed uit. Brazilië werd in 1970 voor de derde keer wereldkampioen, aan de hand genomen door een geniale Pelé.

Intussen liet de voetbalgekke despoot aan de lopende band peperdure stadions bouwen. Verspreid over het hele land verrezen er tussen 1969 en 1975 dertien arena's voor gemiddeld 63.000 toeschouwers.

Medici wist zich populair te maken met zijn politiek van 'brood en spelen'. Maar in de jaren tachtig kreeg Brazilië via een torenhoge staatsschuld en inflatie de rekening gepresenteerd voor de militaire spilzucht.

Anno 2014 gaan voetbal en politiek wederom hand in hand in het Zuid-Amerikaanse land. Amper drie maanden na het WK in eigen land kiest Brazilië een nieuwe president. Volgens analisten zal de verkiezingsuitslag worden beïnvloed door het al dan niet succesvol verlopen van het WK, zowel op als buiten het veld.

De herkiesbare president Dilma Rousseff, een oud-communiste die tijdens het WK van 1970 gevangen zat in de DOPS van São Paulo, zal in juni dus extra hard juichen voor Neymar en co.