Column Cesium-137

Uit De Telegraaf van vandaag.
----------------------------------------------------------------------------------
Ricardo is een grijzende taxichauffeur uit Goiânia, een Braziliaanse boomtown waar deze maand een bizarre ramp wordt herdacht. Als oud-politieman was hij 25 jaar geleden getuige van wat de Brazilianen zien als het 'grootste nucleaire ongeluk ter wereld buiten een kerncentrale'. "Het is een wonder dat ik nog leef."

Hoofdschuddend begint hij te vertellen over de gebeurtenissen in september 1987. In een verlaten kliniek voor radiotherapie in het centrum van Goiânia is een bestralingsapparaat blijven staan. Als de bewaker zich op een dag ziek meldt, slepen twee inbrekers het weg.

Ze verkopen hun buit, compleet met een capsule vol zwaar radioactief cesium-137, aan de onfortuinlijke schroothandelaar Devair. Deze raakt zo gefascineerd door het blauwige licht dat het cesiumpoeder in het donker uitstraalt, dat hij de capsule open ramt om een ring voor zijn vrouw te maken van het materiaal.

"Ik liet me betoveren door de glans van de dood", zou de inmiddels overleden Devair later zeggen.

Hij doet de radioactieve korrels aan meerdere mensen kado. Een broer tekent er een kruis mee op zijn borst. Broer 2 laat er zijn dochtertje Leide (6) mee spelen, waarna ze het goedje binnen krijgt bij het eten. Broer 3 is buschauffeur en stelt honderden passagiers bloot aan de straling.

Intussen worden steeds meer mensen ziek in Devairs omgeving. Na twee weken trekt zijn vrouw aan de bel. Ze stopt de gebroken capsule in een plastic zak en stapt in een volle stadsbus. Ze meldt zich bij de medische autoriteiten en er wordt groot alarm geslagen.

Ricardo is één van de dienders die de opdracht krijgt om de wijk van Devair af te zetten en slachtoffers te isoleren in een stadion. Hij wordt zonder bescherming naar de haard van de ramp gestuurd.

Terwijl inwoners van Goiânia als paria's worden behandeld in de rest van Brazilië, overlijden Leide en de vrouw van Devair als eersten aan de bestraling. Het dodental is sindsdien opgelopen tot 104, aldus de Vereniging van Cesiumslachtoffers.

Honderden van hen vechten via justitie nog steeds voor een schadevergoeding.

Ricardo is 'schoon' volgens artsen. "Maar het ongeluk achtervolgt me nog steeds. Sommige mensen mijden me. Iemand vroeg me zelfs een keer of ik licht geef in het donker."