-----------------------------------------------------------------------------------
Vluchten van Tokyo naar São Paulo zitten vol Japans Braziliaanse gastarbeiders. Ze vliegen er als eerste uit in de noodlijdende Japanse industrie en keren massaal terug naar hun minder crisisgevoelige geboorteland.
Hiromi Hattori (30) is, zes weken na zijn ontslag in een Japanse elektronicafabriek, blij terug te zijn in São Paulo. “Veel werkloze Brazilianen hebben geen geld voor de terugvlucht. Hele families leven op straat in de winterkou.”
Hattori was voornemens drie jaar in Japan te werken om met het gespaarde geld een bedrijfje in Brazilië te beginnen. “Het werden zeven maanden. Ik kan weer opnieuw beginnen.”
In Japan leven 320.000 Brazilianen van Japanse afkomst, veelal ‘dekasseguis’: gastarbeiders die tijdelijk overkomen voor de betere salarissen overzee. Ze bewandelen zo de omgekeerde weg van hun voorvaderen, die begin 20e eeuw naar Brazilië migreerden om te werken op de koffieplantages rond São Paulo.
Japan lokt de goedkope Japanse Brazilianen sinds 1990 met tijdelijke werkvergunningen. Omdat ze meestal op uitzendcontractbasis werken, worden ze nu als eerste ontslagen door Japanse fabrieken.
Terwijl de werkloosheid in Japan is opgelopen tot 5 procent, wordt deze onder ‘dekasseguis’ op 50 procent geschat. Tot overmaat van ramp zijn uitzendbanen vaak gekoppeld aan huisvesting, waardoor werklozen ook dakloos worden.
De Brazilianen klagen over discriminatie. Zo wil het dat Japans uitziende werklozen in Japanse steden de straat op gaan om met Portugese leuzen te demonstreren voor gelijke arbeidsrechten voor buitenlanders.
Hattori kan weer opnieuw beginnen.
In de Japanse wijk van São Paulo, Liberdade geheten, verwerpt een vertegenwoordiger van het Japanse ministerie van Arbeid de kritiek.
“De situatie is erg pijnlijk. Maar de meeste buitenlanders werken nu eenmaal op tijdelijke contracten en Japanners niet”, zegt Teruhiko Sakura, directeur van een steunpunt voor ‘dekasseguis’, in gebrokkeld Portugees.
De Japanse regering heeft een noodplan voor werkloze buitenlanders gemaakt dat onder meer een “harmonieuze terugkeer” beoogt. Of dat ook het subsidiëren van een retourticket betekent, is nog niet duidelijk.
In Brazilië worden speciale cursussen geboden aan Japanse Brazilianen die moeizaam aarden na terugkeer. Hattori denkt die niet nodig te hebben. “Ik red me wel. De arbeidsmarkt staat er hier minder slecht voor.”
Al krijgt ook de Braziliaanse economie harde klappen, voor 2009 wordt voorlopig een economische groei van zo'n 1 procent voorspeld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten